مدیریت منابع انسانی در ورزش

5 بهار و تابستان 5931/ سال 9/ شماره 2/ صفحه 571-561 شناسه دیجیتال: 10.22044/shm.2016.834 دا اگشنه صنع ت ی شارهود نشریه مدیریت منابع انسانی در ورزش ارتباط مسئولیت اجتماعی و جو اخالقی با عملکرد ورزشی ادراک شده )مطالعه موردی: بازیکنان والیبال استان خراسان شمالی( 9 2 *5 معصومه محمدی حسن بحرالعلوم و سید رضا حسینینیا دانشجوی کارشناسیارشد مدیریت ورزشی دانشگاه صنعتی شاهرود 2 دانشیار مدیریت ورزشی دانشگاه صنعتی شاهرود 9 استادیار مدیریت ورزشی دانشگاه صنعتی شاهرود تاریخ دریافت: 5931/52/56 تاریخ پذیرش: 5931/6/8 چکیده هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین ارتباط بین مسئولیت اجتماعی و جو اخالقی با عملکرد ورزشی ادراک شده بازیکنان والیبال بود. روششناسی: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق را بازیکنان والیبال استان خراسان شمالی در رده سنی بزرگساالن تشکیل دادند که در مسابقات باشگاهی سال 39-39 حضور داشتند )612 نفر( و نمونهگیری بهصورت کل شمار انجام شد. برای گردآوری دادهها از پرسشنامههای مسئولیت اجتماعی )کارول 1373( با 13 گویه و پنج بعد جو اخالقی )ویکتور و کالن 1317( با 62 گویه و 2 بعد و عملکرد ادراکشده )گلن 6009( با 2 گویه در یک طیف 5 درجهای لیکرت ) 1 =بسیار کم = 5 بسیار زیاد( استفاده شد. برای تحلیل دادهها از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان داد مسئولیت اجتماعی بر جو اخالقی و عملکرد ادراک شده تأثیر مستقیم و معنادار دارد اما تأثیر مستقیم جو اخالقی و تأثیر غیرمستقیم مسئولیت اجتماعی بر عملکرد ادراکشده معنیدار نبود. نتیجهگیری: مدیران و مربیان میتوانند از طریق اتخاذ سیاستهای مربوط به ارتقاء مسئولیت اجتماعی بازیکنان بر جو اخالقی و عملکرد ادراک شده آنها تأثیر مثبت بگذارند. واژههای کلیدی: مسئولیت اجتماعی جو اخالقی عملکرد ورزشی ادراکشده بازیکنان والیبال. E - mail: ma_kimia90@yahoo.com *نویسنده مسئول: تلفن: 83518871178

مقدمه امروزه با افزایش سرمایهگذاری در ورزش حرفهای بهبود عملکرد ورزشی بیش از پیش مورد توجه قرارگرفته است. روانشناسان ورزشی معتقدند متغیرهای روانشناختی نقش کلیدی در عملکرد فردی و تیمی ورزشکاران ایفا میکنند همچنین متغیرهای تیمی را نیز در عملکرد و موفقیت تیم نمیتوان نادیده گرفت زیرا در رشتههایی نظیر والیبال سطح عملکرد تیمی از وضعیت تعامالت و روابط بازیکنان تأثیر میپذیرد )طالبی و عبداللهی 1931(. توجه به جو اخالقی حاکم در میان ورزشکاران یکی از عوامل مهم در کسب موفقیت حرفهای است که میتوان به آن اشاره کرد )شعبانی بهار و همکاران 1913(. اخالق مجموعهای از اصول و استانداردهای حاکم بر رفتار افراد و گروهها است. همانگونه که افراد در تعامل با جامعهای هستند که در آن زندگی میکنند ورزشکاران نیز تحت تأثیر مربیان و همتیمیهای خود هستند بنابراین ارزشها باورها و رفتارشان وابسته به نگرشها و تصمیمات و اعمال آنهاست. این ارتباطات متقابل میتواند یک زمینه کلی را برای اعمال اخالقی تیم فراهم سازد )راسل 1 6 و همکاران )6002( در تحقیقی به این نتیجه رسیدند که جو اخالقی مطلوب موجب عملکرد باال میشود. در 6019(. جارمیلو )6005( 9 به این نتیجه دست یافتند که ورزشکاران اغلب به اصول فردی بیتوجه هستند و نسبت تحقیقی دیگر مولر و بونستد به مربیان و دستیاران خود رفتار انتقادی دارند. با توجه به این تفکر که تیمهای ورزشی ویژگیهای مشابهی نظیر نیروی انسانی برنامهریزی مدون و پستهای مشخص جهت کسب هدف با سازمانها دارند )چالدورای 1310( 9 در ادامه به تحقیقاتی اشاره میشود که در سطح سازمان انجام شده است. 5 و همکاران )6009( نشان دادند جو اخالقی درون یک سازمان بهطور معناداری بر رفتارهای اخالقی بهطور مثال لویس )1339( 2 معتقدند که جو اخالقی یکی از عوامل اصلی گرایش و کارکنان در محیط کار تأثیر دارد. کالن و ویکتور و برونسون عدم گرایش کارکنان یک سازمان به رفتارهای مختلف است و جو اخالقی سازمان مشخص میکند تا چه حد بر اساس معیارهای اخالقی تصمیمگیری میشود )شیرازی و احمدی زهرانی 1939(. )1330( 7 معتقدند که مدیریت ارزشهای اخالقی در محیط کار موجب مشروعیت اقدامات مدیریتی دونالدسون و دیویس شده انسجام و تعادل فرهنگسازمانی را تقویت کرده اعتماد در روابط بین افراد و گروهها را بهبود بخشیده و با پیروی بیشتر از استانداردها موجب بهبود کیفیت محصوالت و در نهایت افزایش سود سازمان میشود ( هب نقل از رحمانسرشت 1911(. حاذقی و نادی )1930( در تحقیقی به این نتیجه رسیدند که بین جو اخالقی با رضایت شغلی و تعهد و عملکرد شغلی رابطه مثبت و معنیدار و با نیت ترک خدمت رابطه منفی وجود دارد. از نظر محققان فوق کارکنانی که احساس میکنند جو اخالقی بر سازمانشان حاکم است روابط و تعامالت سازمان خویش را عادالنه میدانند و این موضوع سبب افزایش رضایت و تعهد کارکنان میشود. جو اخالقی خوب باعث میشود کارکنان نسبت به شغل خود دید مثبتی داشته باشند و مدت بیشتری را در )6002( 1 در پژوهشی به این نتیجه سازمان بگذرانند و در نتیجه کمتر به فکر ترک شغل خود باشند. جارمیلو و سولومان رسیدند که استرس و نگرش شغلی سازوکارهایی هستند که از طریق آنها جو اخالقی خوب به عملکرد شغلی بهتر منجر میشود. 1. Russell 2. Jaramillo 3. Muller and Bohnstedt 4. Chelladurai 5. Lewis 6. Cullen and victor and Bronson 7. Donaldsonand Davis 8. Jaramillo and Soloman 566

بهطورکلی تحقیقات نشان میدهد که هرکدام از سازمانه یا ورزشی و ورزشکاران باید به وظایف اخالقی خود آشنا بوده آن را بهتناسب در میادین ورزشی بکار ببرند زیرا اگر سازمان ورزشی دارای قوانین و منشور اخالقی نباشد ورزشکاران نیز نمیتوانند به وظایف خود آشنا بوده خود را در زمینه ورزش نسبت به مسائل اخالقی مسئول بدانند. از دیگر عوامل مؤثر بر عملکرد تیمها میتوان به مسئولیت اجتماعی اشاره کرد. مسئولیت اجتماعی مبحثی نوین در کسب وکار امروزی است که اخیرا وارد حوزه مدیریت ورزشی شده است و برداشتهای گوناگون و متفاوتی از آن وجود دارد )اکانسل 6010(. 1 از نظر اجتماعی مسئول بودن یعنی افراد و سازمانها باید با حساسیت نسبت به مسائل اجتماعی فرهنگی و محیطی رفتار کنند. در سازمانها مسئولیت اجتماعی را میتوان تعهد و تکلیف مدیریت برای اقداماتی تعریف کرد که هم منافع سازمان را در بردارد و هم موجب بهبود رفاه جامعه میشود )ناصری 1939(. در حوزه ورزش نیز مسئولیت اجتماعی میتواند منجر به تعهد نسبت به تیمها و یا 6 و سازمان مربوطه شود. تیمها نیز مانند سازمانها باید به مسائل اجتماعی و محیطی توجه ویژهای داشته باشند )شس همکاران 6002(. رسولزاده و همکاران )1936( در پژوهشی بین ابعاد مسئولیت اجتماعی و عملکرد ارتباط معناداری به )6016( 9 در تحقیقی به این نتیجه دست یافت که جو خیرخواهانه ارتباط معناداری با دیدگاه دست آوردند. همچنین الم ذینفعان برای خدمت به منافع عمومی داشته و جو سودمندی ارتباط کمتری با اخالق و مسئولیت اجتماعی داشت. بهطورکلی میتوان گفت تیمهای ورزشی به هر نحوی که عمل نمایند عملکردشان روی جامعه تأثیرگذار است و این تأثیر چه خوب و چه بد به خود تیمها منعکس میشود. در شرایط کنونی رعایت نشدن برخی معیارهای اخالقی نگرانیهای زیادی را برای جامعه ورزش به وجود آورده است این نگرانیها میتواند شامل لطمه به روح ورزش جوانمردانه افت عملکرد تیمها حاکم شدن منطق برنده شدن به هر قیمت و الگوی نامناسب شدن برای اقشار تاثیرپذیر جامعه باشد. دستیابی به عملکرد مطلوب یکی از دغدغههای مهم برای مدیران و مربیان تیمهای ورزشی در هر سطحی است. از طرفی وجود جو اخالقی و مسئولیت اجتماعی در بین اعضای تیم از طریق ایجاد عدالت انسجام وفاق و تعهد تیمی میتواند شرایطی را فراهم کند که اعضای تیم بتوانند از تمام توان خود جهت کسب نتیجه مطلوب استفاده نمایند. سقوط معیارهای رفتاری در محیطهای ورزشی پژوهشگران را واداشته تا به دنبال مبناهای نظری در این رابطه بوده تا بتوانند مسیر مناسب اجرای آن را فراهم سازند لذا یکی از دغدغههای مدیران ورزشی در سطوح مختلف چگونگی ایجاد بسترهای مناسب برای ورزشکاران است تا آنها با حس مسئولیت و تعهد کامل نسبت به رشته خود به فعالیت پرداخته و اصول اخالقی حاکم بر ورزش را رعایت کنند و عملکرد مطلوبی را از خود نشان دهند. اولین گام در دستیابی به این هدف درک صحیح مسئولیت اجتماعی و جو اخالقی و عوامل تحت تأثیر آنها است که هدف از انجام این تحقیق پاسخ به این سؤال است که آیا بین مسئولیت اجتماعی و جو اخالقی با عملکرد ورزشی ادراکشده بازیکنان والیبال ارتباطی وجود دارد یکی از مهمترین عواملی که سبب انحالل تیمهای ورزشی و یا واگذاری آنها به سایر استانها میشود عملکرد تیمها است. اهمیت این تحقیق از آنجا آشکار میشود که با شناسایی عوامل و متغیرهای تأثیرگذار بر عملکرد که در مجموع به موفقیت تیمها میانجامد مدیران و مسئوالن تیمها میتوانند این متغیرها را در برنامهریزی برای مشارکت هر چه بیشتر ورزشکاران و در نتیجه انسجام و اتحاد تیمی لحاظ نموده به بهبود عملکرد تیمها کمک نمایند تا بتوانند در سطح شهر یا استان به فعالیت پرداخته و به اهداف تیمی و اجتماعی خود دست یابند همچنین از آنجاییکه تیمهای ورزشی دارای پتانسیل زیادی جهت تاثیرگذاری هستند و بهعنوان الگوهایی برای افراد در جامعه شناخته میشوند و در قبال جامعه خود مسئولاند میتوانند با بروز اعمال و رفتارهای مناسب به اشاعه اخالق در جامعه و حرکت به سمت تعالی کمک کنند. مبانی نظری و پیشینه تحقیق 1. Akansel 2. Sheth 3. LAM 567

نشانگر ارتباط مستقیم مسئولیت اجتماعی با جو اخالقی و عملکرد ورزشی و همچنین ارتباط مستقیم جو اخالقی با عملکرد ورزشی است که در قالب یک مدل مفهومی )شکل 1( با تحلیل مسیر ارزیابی میشود. نتایج این مطالعه این امکان را به مدیران مربیان و مسئوالن تیمها میدهد تا به این موضوع توجه ویژه مبذول داشته و با نقشی آشنا شوند که مسئولیت اجتماعی و جو اخالقی میتواند بر عملکرد تیمها داشته باشند. شکل 5 مدل مفهومی تحقیق روششناسی پژوهش حاضر توصیفی و طرح آن از نوع همبستگی است که به شکل میدانی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را کلیه بازیکنان والیبال استان خراسان شمالی در سطح جوانان و بزرگساالن )612 نفر( حاضر در مسابقات باشگاهی سال 39-39 تشکیل دادند که از روش نمونهگیری کل شمار استفاده گردید و کل جامعه آماری در قالب 11 تیم بهعنوان نمونه انتخاب شدند. از تعداد پرسشنامه توزیع شده در کل جامعه آماری تعداد 135 پرسشنامه بازگشت داده شد و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار تحقیق شامل پرسشنامه ویژگیهای جمعیت شناختی پرسشنامه تعدیلشده مسئولیت اجتماعی )کارول 1373( در قالب 13 گویه و پنج بعد )مسئولیت قانونی مسئولیت اخالقی مسئولیت اقتصادی مسئولیت سالمت و ایمنی و مسئولیت بشردوستانه( در یک طیف 5 درجهای لیکرت ) 1 =کامال مخالفم = 5 کامال موافقم( پرسشنامه جو اخالقی )ویکتور و کالن 1317( در قالب 62 گویه و 2 بعد )جو مراقبت و توجه جو قوانین و مقررات جو ضوابط جو ابزاری جو کارایی محور و جو مستقل( در یک طیف 5 درجهای لیکرت ) 1 =کامال مخالفم = 5 کامال موافقم( و پرسشنامه عملکرد ادراکشده تیم )گلن 6009( در قالب 2 گویه و در یک طیف 5 درجهای لیکرت ) 1 =بسیار کم = 5 بسیار زیاد( بود. روایی صوری و محتوایی پرسشنامهها با استفاده از نظرات 5 تن از اساتید مدیریت ورزشی تأیید شد. پایایی پرسشنامهها نیز با استفاده از مطالعه راهنما روی 90 نفر از افراد جامعه با آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب 0/23 0/19 و 0/19 محاسبه شد. بهمنظور خالصه کردن نمرات خام از آمار توصیفی و برای بررسی نرمال بودن چندمتغیره دادهها از ضریب مردیا 1 برای تعیین ارتباط بین متغیرهای تحقیق از ضریب همبستگی پیرسون و برای سنجش ارتباط میان متغیرها در قالب یک مدل علی از روش تحلیل مسیر بهره گرفته شد. در انجام آزمونهای فوق از نرمافزارهای آماری اسپیاساس نسخه 12 و آموس نسخه 66 استفاده گردید. 1. Mardia`s Coefficient 568

یافتهها در جدول )1( و )2( آمار توصیفی مربوط به اطالعات جمعیت شناختی آزمودنیها و متغیرهای تحقیق گزارش شده است. بررسی ویژگیهای جمعیت شناختی نشان داد اکثر نمونهها در دامنه سنی 67 تا 96 سال قرار داشتند و کمترین فراوانی نمونههای تحقیق مربوط به دامنه سنی 93 تا 99 سال بود همچنین اغلب نمونههای تحقیق یعنی 99/2 درصد دارای سابقه ورزشی 2 تا 11 سال هستند. 50/1 درصد از نمونههای تحقیق زن و 93/6 درصد مرد 59/3 درصد از نمونهها متأهل و 95/1 درصد از آنها مجرد بودند. جدول 1- ویژگیهای جمعیت شناختی آزمودنیهای تحقیق ویژگیهای جمعیتشناختی 60 سال و پایینتر سن 61-62 سال 67-96 سال 99-91 سال 93-99 سال زن جنسیت مرد وضعیت تأهل مجرد متأهل سابقه ورزشی 5 سال و پایینتر 2-11 سال 16-17 سال 11-69 سال فراوانی 61 59 36 61 1 33 32 11 107 93 17 99 65 درصد 10/1 67/6 97/6 19/9 0/5 50/1 93/6 95/1 59/3 60 99/2 66/2 16/1 همچنین نتایج نشان داد از بین سه متغیر تحقیق متغیر عملکرد ادراک شده بیشترین میانگین )9/77±0/22( و مسئولیت اجتماعی کمترین میانگین )9/67±0/91( را به خود اختصاص دادهاند. جدول 2- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق متغیر عملکرد ادراک شده جو اخالقی مسئولیت اجتماعی میانگین 9/77 9/99 9/67 انحراف استاندارد 0/22 0/95 0/91 یکی از مواردی که پیش از بهکارگیری تحلیل مسیر باید در نظر داشت فرض نرمال بودن دادههای پژوهش است زیرا چنانچه توزیع دادههای پژوهش تفاوت زیاد و معناداری با توزیع نرمال داشته باشد نتایج تحلیلهای آماری بیاعتبار خواهد بود. برای تعیین نرمال بودن چند متغیره از ضریب مردیا استفاده شد و با توجه به نسبتهای بحرانی به دست آمده برای هر متغیر c.r.( < 6/51( فرض عدم طبیعی بودن توزیع دادهها رد شد )قاسمی 1913(. با توجه به نتایج فرض نرمال بودن چند متغیره تأیید 1 متغیرهای شد. از دیگر مفروضات تحلیل مسیر عدم وجود همخطی چندگانه بین متغیرهای مستقل است. عامل تورم واریانس 6 آنها نیز بیشتر از صفر و نزدیک به 1 است که نشان از میزان پایین هم خطی بین مستقل کمتر از 10 و پارامتر تحمل 1. Variance inflation factor 2. Tolerance 563

متغیرهای مستقل دارد. ازآنجاکه مبنای تجزیه و تحلیل مدلهای تحلیل مسیر ماتریس همبستگی است بنابراین ماتریس همبستگی متغیرهای تحقیق در جدول )3( ارائه شده است. همانطور که در جدول )9( مالحظه میشود بین مسئولیت اجتماعی با عملکرد ادراک شده و همچنین بین مسئولیت اجتماعی و جو اخالقی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد اما بین جو اخالقی و عملکرد ارتباط معناداری مشاهده نشد. در این پژوهش بهمنظور بررسی اثرات مستقیم اثرات غیرمستقیم و اثرات کل مسئولیت اجتماعی و جو اخالقی بر عملکرد ادراک شده از روش تحلیل مسیر استفاده شد. جدول 9- ماتریس همبستگی بین متغیرهای تحقیق متغیر عملکرد ادراک شده جو اخالقی مسئولیت اجتماعی 1 1 0/20 )p=0/001( 1 0/03 )p=0/11( 0/60 )p=0/002( عملکرد ادراکشده جو اخالقی مسئولیت اجتماعی با توجه به شکل )6( شاخصهای نیکویی برازش از قبیل شاخص خیدو ( 2 χ( غیر معنادار با P بزرگتر از )0/05( CFI و NFI بزرگتر از )0/30( همچنین RMSEA کوچکتر از )0/01( درجه آزادی )1( و خیدو نسبی DF( χ( 2 )0/15( نشان از برازش خوب مدل دارند )قاسمی 1913(. بهطورکلی شاخصها نشان میدهند که بین مدل پیشنهادی و مقادیر مشاهده شده برازش قابل قبول وجود دارد. در جدول )9( اثرات مستقیم و غیرمستقیم و همچنین اثرات کل متغیرها گزارش شده است. همانطور که در شکل )6( و جدول )9( مشاهده میشود مسئولیت اجتماعی تأثیر مستقیم و مثبت بر جو اخالقی و عملکرد ادراک شده دارد همچنین در این پژوهش متغیرها برهم فقط اثر مستقیم دارند بنابراین اثرات کل با اثرات مستقیم برابر شده است. با توجه به ستون مربوط به اثر کل از بین متغیرهای موجود در مدل مسئولیت اجتماعی بیشترین اثر را بر جو اخالقی دارد. با مشاهده مدل تحقیق نیز میتوان دریافت به ترتیب 92 درصد و 9 درصد از واریانس متغیرهای جو اخالقی و عملکرد ادراک شده توسط متغیر مسئولیت اجتماعی تبیین شده است. (χ 2 = 0/15, p=0/23, RMSEA=0, NFI=0/33, CFI=1) شکل 2- ضرایب استاندارد تأثیر مسئولیت اجتماعی و جو اخالقی بر عملکرد ادراکشده 578

جدول 1- اثرات مستقیم غیرمستقیم و اثرات کل متغیرها متغیرها مستقیم اثرات غیرمستقیم اثر کل 0/20 0/60 0/00 0/00 0/20 0/60 مسئولیت اجتماعی جو اخالقی مسئولیت اجتماعی عملکرد ادراکشده بحث و نتیجهگیری هدف از انجام تحقیق حاضر تعیین ارتباط بین مسئولیت اجتماعی و جو اخالقی با عملکرد ورزشی ادراک شده بازیکنان والیبال استان خراسان شمالی بود. یافتههای تحقیق نشان داد که بین مسئولیت اجتماعی و جو اخالقی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد همچنین در مدل تحلیل مسیر مالحظه شد که مسئولیت اجتماعی بر جو اخالقی تأثیر مستقیم و معنادار دارد. امروزه جامعه نسبت به اقدامات مسئوالن و متصدیان تیمهای ورزشی بسیار حساستر از قبل شده است و بهویژه در مقابل فعالیتهای غیراخالقی بهسرعت و به طرق مختلف واکنش نشان میدهد )ابزری و همکاران 1915(. منظور از مسئولیت اجتماعی این است که تیمهای ورزشی تأثیر عمدهای بر سیستم اجتماعی دارند لذا فعالیتهای آنها باید بهگونهای باشد که در اثر آن زیانی به جامعه نرسد. زمانی که اعضای تیمهای ورزشی نسبت به جامعهای احساس مسئولیت نمایند که در آن مشغول به فعالیت هستند و به مسائل قانونی و اخالقی حاکم احترام گذاشته و پایبند باشند سبب شکلگیری یک جو اخالقی درون تیم خود میشوند که حدود و ثغور مشخصی را برای آنها مشخص نموده و به اعمال و رفتارهای آنها جهت میدهد. مسئولیت اجتماعی با ورود خود یک چارچوب حاکمیت اخالقی را ایجاد میکند که بر اساس آن باشگاهها به فعالیتهایی اقدام میکنند که وضع جامعه را بهتر کرده از انجام کارهایی پرهیز میکنند که سبب بدتر شدن وضعیت جامعه میشود )طوسی 1911 (. ایجاد جواخالقی در باشگاهها و تیمهای ورزشی به واسطه مسئولیت اجتماعی منافعی نظیر جذب راحتر اسپانسر خلق جوی سرشار از تفاهم انسجام و برابری جلوگیری از محرومیت اعضای تیم مربیان و تماشاچیان برای حضور در مکان مسابقات را برای خود تیمها نیز به همراه دارد بنابراین از تیمهای ورزشی انتظار میرود که همچون سایر اعضای جامعه به ارزشها هنجارها و اعتقادات و باورهای مردم احترام گذاشته و شئونات اخالقی را در کارها و فعالیتهای خود مورد توجه قرار دهند. این یافته با یافتههای پژوهش )الم 6016( همخوانی دارد. دیگر نتایج نشان داد بین جو اخالقی و عملکرد ادراک شده ارتباط مستقیم و معناداری وجود ندارد همچنین در تحلیل مدل مالحظه شد که جو اخالقی بر عملکرد ادراک شده تأثیر مستقیم و معناداری را نشان نداد. اخالق حرفهای تأثیر چشمگیری روی فعالیتها و نتایج باشگاه دارد بهرهوری را افزایش میدهد ارتباطها را بهبود میبخشد و درجه ریسک را کاهش میدهد زیرا هنگامیکه اخالق حرفهای در یک تیم حاکم است جریان دادهها بهآسانی تسهیل شده مدیر قبل از ایجاد حادثه از آن آگاه میشود )قراملکی 1916(. تحقیقات متعددی به رابطه مثبت و معنادار جو اخالقی با عملکرد ورزشی اشارهکردهاند اما یافتههای پژوهش حاضر با یافتههای پژوهش )مولر و همکاران 6005( و )حاذقی و نادی 1930( همخوانی ندارد. شاید بتوان علت آن را در استفاده از نحوه اندازهگیری متغیر عملکرد دانست. در تحقیق حاضر از پرسشنامه برای اندازهگیری عملکرد ادراک شده استفاده شده و عملکرد واقعی تیمها لحاظ نشده است. همچنین مطالعات گذشته روی کارکنان سازمانها و مشاغل صورت گرفته درصورتیکه یافتههای این پژوهش با مطالعه روی تیمهای ورزشی بهدستآمده است. از دیگر یافتههای این پژوهش میتوان به وجود رابطه ضعیف مثبت و معنادار بین مسئولیت اجتماعی و عملکرد ادراکشده اشاره کرد. همچنین در تحلیل مدل مالحظه شد که مسئولیت اجتماعی بر عملکرد ادراکشده تأثیر مستقیم و معنادار دارد. الزمه موفقیت یک تیم عملکرد مناسب آن است. در این پژوهش مسئولیت اجتماعی بهعنوان یکی از عوامل اثرگذار بر عملکرد 575

ورزشی شناخته شده است. در واقع تیمهای ورزشی در عصر اطالعات و جهانیسازی برای دستیابی به موفقیت باید به انتظارات اجتماعی و احکام اخالقی واکنش مناسب نشان دهند و به بهترین شکل اینگونه انتظارات را با اهداف باشگاه تلفیق کنند تا دستیابی به اهداف باالتر و واالتری را امکانپذیر سازند. از مسئولیتهایی که بر دوش اعضای تیم قرار دارد تالش و تمرین مستمر جهت کسب نتیجه مطلوب و شاد کردن طرفداران تیم است. وقتی نسبت به جامعهای احساس مسئولیت نمایند که در آن فعالیت میکنند از تمام توان خود استفاده نموده تا با کسب نتیجه مناسب باعث ایجاد غرور و افتخار در آنها گردند. اعضای تیم با رعایت اخالق و مسئولیت اجتماعی از راه افزایش مشروعیت اقدامات باشگاه استفاده از مزایای ناشی از افزایش درآمد سودآوری و بهبود مزیت رقابتی موفقیت تیمها را تحت تأثیر قرار میدهد )رحمانسرشت و همکاران 1911(. این نتیجه با یافتههای پژوهش )رسولزاده و همکاران 6010 ( همخوانی دارد همچنین نتایج نشان داد که تأثیر غیرمستقیم متغیر مسئولیت اجتماعی بر عملکرد ادراکشده ازنظر آماری معنادار نبود. با وجود اینکه متغیر مسئولیت اجتماعی میتواند بر جو اخالقی تأثیر بگذارد و در باشگاه منافع زیادی برای تیمها از بعد اخالقی از جنبههای بهبود روابط افزایش جو تفاهم و کاهش تعارضات افزایش تعهد و مسئولیتپذیری بیشتر افراد و کاهش هزینههای ناشی از کنترل به همراه داشته باشد اما بهواسطه جو اخالقی نتوانسته است بر عملکرد ادراکشده تیمها تأثیر بگذارد. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که: به ترتیب 92 درصد و 9 درصد از واریانس متغیرهای جو اخالقی و عملکرد ادراکشده توسط متغیرهای برونزا تبیین شده است و مابقی آن توسط متغیرهایی خارج از محدوده این تحقیق قابل تبیین است که پیشنهاد میشود محققان در تحقیقات آتی آنها را مورد بررسی قرار دهند. با توجه به اینکه مالک سازمانها و افراد باالدستی جهت ارزیابی باشگاهها عملکرد تیمها است و از آنجایی که یافتههای تحقیق حاضر نشان داد مسئولیت اجتماعی عاملی تاثیرگذار بر عملکرد تیمها است به سازمانها و ادارات ذیربط )ادارات ورزش و جوانان و باشگاههای ورزشی( پیشنهاد میشود جهت بهبود موفقیت تیمها به دنبال راههایی برای تقویت و نهادینه کردن مسئولیت اجتماعی ایجاد ارزشهای جمله از مشترک تسهیم اطالعات و ارائه الگوهای رفتاری از سوی مربیان و سرپرستان باشند. همچنین با توجه به اینکه بین مسئولیت اجتماعی و جو اخالقی ارتباط معناداری وجود دارد و همچنین نظر به اینکه مباحث اخالقی از جمله مباحثی هستند که اهمیت دادن و رعایت آن فوایدی انکارناپذیر برای باشگاهها دارد به مربیان مدیران و مسئوالن تیمهای ورزشی پیشنهاد می شود برای ارتقای مسئولیت پذیری اجتماعی که سه بعد اصلی آن اقتصادی اجتماعی و محیط زیست است و بهبود آن اثرات ارزشمندی بر جو اخالقی و عملکرد تیمها دارد اقدامات ذیل را انجام دهند: در بعد اقتصادی شفافیت عملکرد مالی کاهش هزینهها باال بردن کیفیت خدمات و در بعد منافع جامعه و مردم مشارکت در امور عامالمنفعه ارائه طرحهای داوطلبانه برای ورزشکاران و کادر فنی مشارکت همگانی در فعالیتهای ایجاد اشتغال و برنامههای کمک به نیازمندان و نیز در زمینه مالحظات زیست محیطی کمک به روند بازیافت مواد کارکرده استفاده بیشتر از منابع تجدید پذیر و به کارگیری ابزارهای مدیریت زیست محیطی و ایفای نقش الگو برای آموزش و ترویج حفاظت از محیط زیست. همچنین پیشنهاد میشود تهیه منشور اخالقی با ضمانت اجرایی برای باشگاهها تدوین و تصویب شود. منابع حاذقی فاطمه و نادی محمدعلی. )1930(. الگویابی معادله ساختاری روابط بین جو اخالقی رضایت شغلی و تعهد سازمانی با نیت ترک خدمت در بین کارکنان بیمارستانهای خصوصی شهر شیراز مدیریت اطالعات سالمت 1)5(: 233-701. رحمانسرشت حسین رفیعی محمود و کوشا مرتضی. )1911(. مسئولیت اجتماعی اخالقیات فرا سازمانی ماهنامه تدبیر.66 609)13( 572

شعبانی بهار غالمرضا یعقوبی ابوالقاسم و فاروقی حسین. )1913(. تعیین ارتباط هوش هیجانی و عملکرد ورزشی ورزشکاران استان همدان. پژوهش در علوم ورزشی 36-11. 61 شیرازی علی و احمدی زهرانی مریم. )1939(. رابطه جو اخالقی سازمان با اعتماد سازمانی و تعهد سازمانی دبیران دوره متوسطه. فصلنامه علمی پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی 9)60( 29-91. طالبی ناهید و عبداللهی فاطمه. )1931(. ارتباط بین رفتار رهبری مربی انسجام گروهی و عملکرد تیمهای والیبال لیگ برتر زنان ایران. نشریه مطالعات مدیریت ورزشی 71-29. 12 طوسی محمد علی. )1911(. فرهنگ سازمانی. چاپ سوم تهران انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی. قاسمی وحید. )1913(. مدلسازی معادله ساختاری در پژوهشهای اجتماعی با کاربرد.Amos Graphics چاپ اول تهران انتشارات جامعه شناسان. قراملکی فرامرز. )1916(. اخالق حرفهای. چاپ اول قم انتشارات مجنون. ناصری علی. )1939(. ارتباط مسئولیت اجتماعی باشگاههای لیگ برتر فوتبال با ارزش ادراکشده و رفتار خرید تماشاگران آنان. پایاننامه کارشناسیارشد دانشگاه تربیت مدرس دانشکده علوم انسانی. یزدانشناس مهدی و ابزری مهدی. )1915(. مسئولیت اجتماعی و اخالق کار در مدیریت کیفیت نوین. فرهنگ مدیریت 11.96-5 Bohnstedt, K., & Müller, N. (2005). The implementation of ethical and social standards in youth highperformance sport on the basis of Olympic ideals, The Sport Journal, 8(1(: 32. Akansel, B., Ates, E., Tapan, P., & Özden, Y. (2010). Implementation of CSR at European Football Clubs, FIFA/CIES Programme in Sport Management, Bahçeşehir University, İstanbul. Carroll, A. B. (1979). A three-dimensional conceptual model of corporate performance, Academy of Management Review, 4(4): 497-505. Glenn, S. D. (2003). Filling the leadership void: The impact of peer and coach leaders on team dynamics and performance, unpublished doctoral dissertation, University of Idaho, Moscow. Cullen, J. B., Victor, B., & Bronson, J. W. (1993). The ethical climate questionnaire: An assessment of its development and validity, Psychological reports, 73(2): 667-674. Chelladurai, P. (1980). Leadership in Sport Organizations, Canadian Journal of Applied Sport Sciences, 5(4): 226-231. Sheth, H. (2006). Beyond the game: corporate social responsibility in the sports industry, unpublished doctoral dissertation, University of North carolina. Jaramillo, F., Mulki, J. P., & Soloman, P. (2006). The role of ethical climate on salesperson s role stress, job attitudes, turnover intention, and job performance, Journal of Personal Selling & Sales Management, 26(3): 271-282. LAM, M. (2012). Ethical climate, the perceived importance of ethics and social responsibility and earnings management, Master's thesis, Lingnan University, Hong Kong. Lewis, P., Goodman, S., Fandt, P., & Michlitsch, J. (2004). Management: challenges for tomorrow's leaders, 4th ed, Florence (KY): Cengage Learning. Rasoulzadeh, H., Hosseinipour, S. J., Yusof, N. A. M., Soltani, M., & Hashemi, S. (2013). Effect of Dimensions of Corporate Social Responsibility on Organization Performance, International Journal of Innovative Ideas, 13(2): 37-47. Russell, J. S. (2014). Competitive sport, moral development and peace. The Bloomsbury Companion to the Philosophy of Sport, 228-244. Victor, B. & Cullen, J. B. (1987). A theory and measure of ethical climate in organizations, Research in corporate social performance and policy, 9(1): 51-71. 579

Weiss, M. R., Smith, A. L. & Stuntz, C. P. (2008). Moral development in sport and physical activity: Theory, research, and intervention, In T.S. Horn (Ed.), Advances in sport psychology, 3rd ed, Champaign, IL: Human Kinetics.pp187-210. به این مقاله اینگونه استناد کنید: محمدی معصومه بحرالعلوم حسن و حسینی نیا سید رضا. )1935(. ارتباط مسئولیت اجتماعی و جو اخالقی با عملکرد ورزشی ادراک شده )مطالعه موردی: بازیکنان والیبال استان خراسان شمالی(. نشریه مدیریت منابع انسانی در ورزش 9)6( 125 179. 571

2016 / Vol. 3 / No. 2 / Pages 165-174 DOI: 10.22044/shm.2016.834 Journal of Human Resource Management in Sport Shahrood University of Technology Relationship of Social Responsibility and Ethical Climate with Perceived Sport Performance (A case study: Volleyball Players of North Khorasan) Masoume Mohammadi 1, Hassan Bahrololoum 2, Seyed Reza Hosseini Nia 3 1- MA Student in Sport Management, Shahrood University of Technology 2- Associate Professor in Sport Management, Shahrood University of Technology 3- Assistant Professor in Sport Management, Shahrood University of Technology Received: 7 March 2016 Accepted: 28 August 2016 Abstract Objective: The aim of this study was to investigate the relationship between social responsibility and ethical climate with perceived sport performance of volleyball players. Methodology: The research method used was descriptive and correlational. The population sample of this research work was the volleyball players of the North Khorasan province who attended the club matches in 2014-2015 (N = 216), and all the players were selected as the sample. The data was collected with three questionnaires including social responsibility adjusted (Carroll, 1979) with 19 items and 5 dimensions, ethical climate (victor & Cullen, 1987) with 26 items and 6 dimensions, and perceived team performance (Glenn, 2003) with 6 items in a range of 5-point Likert (1= very low, 5= very much). To analyze the data, the Pearson's correlation and Path analysis were used. Results: The results obtained showed that social responsibility had a significant and direct effect on the ethical climate and perceived performance but it did not have a significant and direct effect on the ethical climate and an indirect effect on the perceived performance. Conclusion: Managers and coaches can affect the ethical climate and perceived performance positively through taking social responsibility promoting policies. Keywords: Social responsibility, Ethical climate, Perceived performance, Volleyball players. To cite this article: Mohammadi, M., Bahrololoum, H., & Hosseini Nia, S. R. (2016). Relationship of Social Responsibility and Ethical Climate with Perceived Sport Performance (A case study: Volleyball Players of North Khorasan). Journal of Human Resource Management in Sport, 3(2), 165-174.